Διαταραχές

Με τον όρο αυτόν εννοούμε την διαταραχή εκείνη, κατά την οποία, ένα ή περισσότερα φωνήματα ή συνδυασμοί φωνημάτων της μητρικής γλώσσας ενός ατόμου, δεν μπορούν να σχηματιστούν σωστά, αντικαθίστανται από άλλο φώνημα ή ή ακόμη και απουσιάζουν από τον λόγο του.

Ο σχηματισμός ενός φωνήματος έχει δυο διαστάσεις. Τη φωνητική και τη φωνολογική. Οπότε κατ` επέκταση μιλάμε για φωνητικές και φωνολογικές διαταραχές.

Για φωνητικές διαταραχές γίνεται ο λόγος, όταν το πρόβλημα της δυσλαλίας εντοπίζεται καθαρά στη αδυναμία σχηματισμού του φωνήματος, λόγω ανωριμότητας, κακοσχηματισμού ή τραυματισμού των αρθρωτικών οργάνων, λόγω ελλιπούς γλωσσικού ερεθίσματος από τον άμεσο οικογενειακό κύκλο, λόγω κληρονομικότητας λόγω προβλήματος της ακοής ή λόγω κάποιας διαταραχής του κεντρικού νευρικού συστήματος. Το πρόβλημα δηλ. είναι καθαρά κινητικό.

Αντιθέτως, στην φωνολογική διαταραχή, το πρόβλήμα είναι αντιληπτικό. Το άτομο είναι μεν σε θέση να σχηματίσει το επίμαχο φώνημα, δεν μπορεί, όμως, να αντιληφθεί τις μικρές εκείνες διαφορές του από ένα άλλο φώνημα, που παρουσιάζει κάποια κοινά χαρακτηριστικά. Για παράδειγμα, είναι δύσκολη η διαφοροποίηση μεταξύ του γάλα και γάτα.