Διαταραχές

Ο τραυλισμός είναι μια διαταραχή της φυσιολογικής ροής του λόγου του ατόμου. Ο κάθε άνθρωπος μιλάει κατά καιρούς με τέτοιου είδους συμπτώματα, χωρίς όμως να κινδυνεύει να χαρακτηριστεί ως τραυλός. Η διαφορά μεταξύ εκείνου που τραυλίζει και εκείνου που εμφανίζει φυσιολογικές αστάθειες στη ροή του λόγου του, έγκειται στον αριθμό των ασταθειών καθώς επίσης και στην μορφή αυτών. Στις φυσιολογικές διαταραχές επαναλαμβάνονται συνήθως ολόκληρες λέξεις, εμφανίζονται "ήσυχες" (π.χ. Μπορεί … να ήταν ο Κώστας) ή "γεμάτες" παύσεις (π.χ. "Εγώ…μμ…εεε.. δεν θέλω να φάω", διακοπές ή και ανασχηματισμοί τις πρότασης (π.χ. Ήμουν χθες … που πηγαίνεις;) ενώ στον τραυλισμό επαναλαμβάνονται κατά βάση φωνήματα ή συλλαβές.

Σχεδόν όλα τα παιδιά, κατά τη διάρκεια της γλωσσικής τους εξέλιξης, βιώνουν μεταξύ του 2. και του 5. έτους της ηλικίας τους, μια φάση με πολλές αστάθειες της ροής του λόγου. Αυτό δεν χρειάζεται να μας ανησυχήσει όσο το παιδί δεν παρουσιάζει σημάδια κόπωσης και υπερπροσπάθειας. κατά την διάρκεια της ομιλίας. Ο τραυλισμός μπορεί να εμφανιστεί για πρώτη φορά και κατά την έναρξη του σχολικού βίου, ενώ σπανιότερα κάνει την εμφάνιση του κατά την ενηλικίωση.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ

• Τριπλή τουλάχιστον επανάληψη μέρους μιας λέξης (π.χ. Θε θε θε λω)
• Τέτοιου είδους επαναλήψεις εμφανίζονται σε 2 τουλάχιστον λέξεις, σε ένα δείγμα 100 λέξεων
• Επαναλήψεις μέρους της λέξης που δεν συμβαδίζει ουσιαστικά με την συγκεκριμένη συλλαβή (π.χ. Θα θα θα θέλω)
• Επιμηκύνσεις διάρκειας άνω του ενός δευτερολέπτου.
  (π.χ. Θθθθθθθθθθέλω)
• Συχνή εμφάνιση δευτερευόντων συμπτωμάτων, όπως π.χ. σφίξιμο γροθιών, σχηματισμός μορφασμών, χτύπημα ποδιού κλπ.
• Συναισθηματικές διαταραχές ως αντίδραση στον τραυλισμό π.χ. φόβος, οργή, απογοήτευση, ντροπή μ.α.
• Κοινωνική απόσυρση, μέσω της αποφυγής της ομιλίας υπό συγκεκριμένες συνθήκες
  
• Συμπεριφορά αποφυγής της ομιλίας: απόπειρα απόκρυψης του τραυλισμού, μέσω της διαρκούς μεταβολής των προτάσεων όπου αναμένεται να εμφανιστούν τα τραυλικά συμπτώματα, κάλυψη του στόματος με το χέρι κλπ.
  
  
  

Τα παραπάνω συμπτώματα δεν εμφανίζονται κατ' ανάγκη ταυτόχρονα και η συχνότητα τους ποικίλει από άτομο σε άτομο και από κατάσταση σε κατάσταση. Στα πλαίσια του θεραπευτικού χώρου για παράδειγμα ενδέχεται να εμφανίζεται λιγότερο έντονα απ΄ ότι στο σχολείο. Ένας τραυλός μπορεί συχνά να τραγουδάει χωρίς να παρουσιάζει καμιά ιδιαιτερότητα, ενώ αντιθέτως κατά την διάρκεια ενός τηλεφωνήματος εμφανίζει πολύ συχνά έντονα συμπτώματα. Το άτομο που τραυλίζει γνωρίζει προκαταβολικά που και πότε θα τραυλίσει, με αποτέλεσμα να αναπτύσσει φοβίες έναντι συγκεκριμένων λέξεων και καταστάσεων. Επίφοβα φωνήματα και καταστάσεις επικοινωνίας αποφεύγονται στην προσπάθεια του ατόμου να αποφύγει τον τραυλισμό του. Σαφείς αποδείξεις, για τα αίτια του τραυλισμού δεν υπάρχουν. Το μόνο σίγουρο είναι, ότι οι ρίζες του βρίσκονται είναι σε πολλά επίπεδα, και μόνο σε τέτοια βάση πρέπει να αντιμετωπίζεται.

ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΟΥΝ ΟΙ ΓΟΝΕΙΣ

Τα παραπάνω συμπτώματα δεν εμφανίζονται κατ' ανάγκη ταυτόχρονα και η συχνότητα τους ποικίλει από άτομο σε άτομο και από κατάσταση σε κατάσταση. Στα πλαίσια του θεραπευτικού χώρου για παράδειγμα ενδέχεται να εμφανίζεται λιγότερο έντονα απ΄ ότι στο σχολείο. Ένας τραυλός μπορεί συχνά να τραγουδάει χωρίς να παρουσιάζει καμιά ιδιαιτερότητα, ενώ αντιθέτως κατά την διάρκεια ενός τηλεφωνήματος εμφανίζει πολύ συχνά έντονα συμπτώματα. Το άτομο που τραυλίζει γνωρίζει προκαταβολικά που και πότε θα τραυλίσει, με αποτέλεσμα να αναπτύσσει φοβίες έναντι συγκεκριμένων λέξεων και καταστάσεων. Επίφοβα φωνήματα και καταστάσεις επικοινωνίας αποφεύγονται στην προσπάθεια του ατόμου να αποφύγει τον τραυλισμό του. Σαφείς αποδείξεις, για τα αίτια του τραυλισμού δεν υπάρχουν. Το μόνο σίγουρο είναι, ότι το πρόβλημα είναι σύνθετο, και εντοπίζεται τόσο σε σωματικό όσο και σε ψυχικό επίπεδο.

Μην ξεχνάτε, είναι σημαντικό το τι θέλει να πει το παιδί και όχι πως το λέει.

Αναμφισβήτητα, βασική μας επιδίωξη αποτελεί η πλήρης εξαφάνιση του τραυλισμού. Επειδή, όμως, όπως δείχνει και το ακόλουθο σχέδιο, κάτι τέτοιο σε πολλές περιπτώσεις είναι αντικειμενικά δύσκολο, θέτουμε ένα πιο εφικτό στόχο, την μετατροπή π.χ. ενός έντονου τραυλισμού σε μια πιο ήπια μορφή, και δημιουργούμε έτσι ταυτόχρονα τις κατάλληλες συνθήκες, μέσω των οποίων αυξάνονται οι πιθανότητες της πλήρης εξάλειψης των τραυλικών συμπτωμάτων.

Οι κύριες θεραπευτικές προτάσεις, όσον αφορά τον τραυλισμό, διακρίνονται σε δύο σχολές:

• Την Fluency Shaping και
  
  
• την Modification Therapy (Modifikationstherapie). Βασικοί εκφραστές αυτής, αποτελούν ο Αμερικανός Charles Van Riper και μετέπειτα ο μαθητή του Jr. Carl Dell. Βασικός στόχος αυτής της κατεύθυνσης είναι, σε περίπτωση που δεν αποφευχθεί ο τραυλισμός, η μετωπική αντιμετώπισή του και η προσπάθεια μετατροπής του, σε κάτι όχι τόσο σύνθετο και περίπλοκο. Σύνθημά της είναι η φράση "μάθε να τραυλίζεις σωστά!"

Στα πλαίσια της δεύτερης πρότασης, κινείται και η μέθοδος KIDS (KInder Durfen Stottern = τα παιδιά επιτρέπεται να τραυλίζουν), στην οποία έχω εκπαιδευτεί στο Koblenz της Γερμανίας, από τους ίδιους τους εμπνευστές της, τον Peter Schneider και την Patricia Sandrieser. Η μέθοδος αυτή προσπαθεί για πρώτη φορά, να εφαρμόσει όλα όσα ισχύουν στην θεραπεία του τραυλισμού στους ενήλικες, και στα παιδιά, με τρόπο βέβαια κατάλληλο στις ανάγκες του καθενός.

Τα αποτελέσματα είναι πολύ θετικά, μιας και δεν διστάζει να φέρει τα παιδιά αντιμέτωπα με τον τραυλισμό τους, να τον γνωρίσουν και να τον απομυθοποιήσουν, κάτι το εξαιρετικά σημαντικό για να οδηγηθούμε στο επιθυμητό αποτέλεσμα.
Τo taboo του παρελθόντος, ότι αγγίζοντας τον τραυλισμό αντί να βοηθηθεί το παιδί, ουσιαστικά ενδυναμώνεται τη διαταραχή, έχει πλέον καταρριφθεί πανηγυρικά. Από έρευνες προκύπτει, ότι τα παιδιά από πολύ μικρή ηλικία κιόλας, αντιλαμβάνονται τη διαφορετικότητα της ομιλίας τους και είναι ευεργετικό για αυτά να μπορούν να μοιραστούν με κάποιον τις ανησυχίες τους. Γνωρίζουν πολύ καλά ότι η διαφορετικότητά τους αυτή προκαλεί ανησυχίες και στον περίγυρό τους, παρόλο που αυτός αποφεύγει συστηματικά να αφήσει να φανεί κάτι τέτοιο. Έτσι τους δίνεται η σωστή εντύπωση, ότι νοιαζόμαστε γι' αυτά και ότι παίρνουμε στα σοβαρά τις σκέψεις και τις φοβίες τους. Είναι σαν να έχει κάποιος ένα τεράστιο σπυράκι στη μύτη, να το βλέπουν όλοι, να το σχολιάζουν, αλλά υπό την παρουσία του να προσποιούνται ότι δεν υπάρχει κανένα θέμα. Εν κατακλείδι,

πρέπει να μιλάμε ανοιχτά με τα παιδιά για τον τραυλισμό τους

και όχι να το αποφεύγουμε και να το δαιμονοποιούμε!!!

.